موش و گربه عبید زاکانی
بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید درگنج حکیم
عبید زاکانیخواجه نظامالدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی شاعر و نویسندهٔ طنزپرداز فارسیزبان قرن هشتم هجری است که طبق قراین موجود در اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم ه. ق. در یکی از توابع قزوین چشم به جهان گشود.
موش و گربه یکی از قصاید عبیدزاکانی می باشد .
بیتهای مقدمه:
اگر داری تو عقل و دانش و هوش | بیا بشنو حدیث گربه و موش | |
بخوانم از برایت داستانی | که در معنای آن حیران بمانی |
دو بیت مؤخره:
جان من پندگیر از این قصه | که شوی در زمانه شادانا | |
غرض از موش و گربه بر خواندن | مدعا فهم کن پسر جانا |
منظومه موش و گربه قصیده معروف انتقادی و طنز منسوب به عبید زاکانی است. در این منظومه، گربههای کرمان پس از بستن عهد و فریب موشان، عهد خود را میشکنند و جنگ بین موشان و گربهها در بیابانهای فارس درمیگیرد. لشکر موشان پیروز شده و شاه گربهها را گرفتار کرده و فراری میدهند.

علی محدث معتقد است موش و گربه کار عبید زاکانی نیست. وی سه دلیل زیر را بر این باور خود ارایه میکند:
- این چکامه یعنی موش و گربه از دید سبکی با نوشتههای سده هشتم هجری دوران زندگی عبید زاکانی همخوانی ندارد.
- در هیچیک از نسخههای کهن مجموعه آثار عبید زاکانی، موش و گربه یافت نمیشود.
- در همسنجی با نوشتههای گوناگون عبید زاکانی، موش و گربه، در سبک و محتوا، کممایهتر است.
علی محدث از این هم پا فراتر گذاشته و این حدس را مطرح کرده است که موش و گربه به احتمال زیاد در دوران شاه طهماسب اول از خاندان صفویه یعنی در قرن دهم هجری نگاشته شده و سرایندهاش شاعری از فرقهی پسیخانیان (نقطویان) بوده که در این چکامه کشاکشهای میان صفویه و پسیخانیان را به نمایش گذاشته است.
وی در نوشته خود از تفصیل خودداری کرده است. البته علی محدث نخستین کسی نیست که تردیدهایی در مورد سراینده موش و گربه پیش گذاشته است. برای نمونه لحن گفتار محمدجعفر محجوب در «کلیات عبید» چنین تردیدی را نمایان میکند، اما به نظر میرسد که محدث اولین کسی است که چنین نظری را به این صراحت بیان میکند.
در فایل زیر این شعر جالب را تهیه کرده ام و در قالب پی دی اف به شما تقدیم می کنم ....
قالب:pdf
دریافت موش و گربه عبیدزاکانی
حجم: 57.8 کیلوبایت